طب در یونان باستان
سرزمین یونان به جهت موقعیت جغرافیایى خود توانسته است با تمام
آسیا ارتباط داشته باشد و علوم را از منطقه بین النهرین، ایران و هند دریافت کند.
پزشکان در یونان به 4 طبقه تقسیم مى شدند:
- پزشکان عمومى: غالبا توسط خانواده هاى متموّل استخدام مى شدند.
- پزشکان سیّار: یکى از تخصص هاى اصلى آنها خارج کردن سنگ مثانه بود.
- ژیمناست ها: کار اصلى آنها ماساژ دادن بود.
- ریزوتومیست ها: گیاهان را جمع آورى مى نمودند و بیماران را با گیاه درمانى معالجه مى نمودند. این گروه بعدها صنف داروساز را بوجود آوردند.
یونانیان دانشمندان و پزشکان نامدار زیادى را به عالم طب معرفى کرده اند که از جمله ى آنها مى توان به بقراط، افلاطون، ارسطو، تئوفراستوس و ... اشاره کرد.
بقراط: که پدر علم طب لقب گرفته است، در سال 370 قبل از میلاد در خانوادهاى پزشک به دنیا آمد و علم طب را نزد پدربزرگش فراگرفت. تحولى که وى در طب یونان به وجود آورده است داراى چنان اهمیتى است که شاید بتوان دوره پزشکى را به دو دوره ى پیش و پس از بقراط تقسیم نمود. وى کارهاى زیادى در زمینه طب انجام داده است از جمله:
- تعمیم دادن طب: وى سنّت موروثى بودن طب را که مربوط به برخى خانواده ها بود از بین برد.
- جمع آورى و نوشتن گزارش هاى بالینى: وى اولین کسى است که شرح حال و چگونگى سیر بیمارى را ثبت و مکتوب کرد و پس از او، این کار تازمان زکریاى رازى تقریبا متوقّف شده بود، ولى رازى مجددا آن را احیا نمود.
- تلاش در جهت پاک کردن طب از اوهام و خرافات قبلى: وى نظریه ارواح خبیثه را در مورد علت پیدایش بیمارى مطرود مى دانست و اعتقاد داشت که مریض را باید کاملا تحت معاینه قرار داد. لذا تب، درد و سرفه را عکس العمل هاى بدن در برابر بیمارى مى دانست و عقیده داشت که به بدن باید کمک نمود تا بیمارى رفع گردد.
- تعلیمات اخلاقى: همان سوگندنامه بقراط است که تا به امروز به جا مانده است.
افلاطون: در آتن مدرسهاى به نام" آکادمى" تأسیس کرد که افرادى نظیر ارسطو و تئوفراستوس از آن فارغ التحصیل شدند.
وى بیمارىها را به 3 دسته تقسیم کرده است:
- بیمارى هایى که از تغییر چهار عنصر به وجود مى آیند.
- بیمارى هایى که از فساد اخلاق به وجود مى آیند.
- بیمارى هایى که از صفرا و بلغم به وجود مى آیند.
ارسطو: در سال 384 ق. م متولد گردید و در 20 سالگى در آکادمى افلاطون تدریس مى کرد. او از مقربین اسکندر مقدونى بود و در لشکرکشى ها به مشرق زمین همراه وى بوده و بدین طریق از علوم خاورى اطلاع پیدا کرده است. ارسطو در زیست شناسى و جنین شناسى شهرت زیادى داشته است. وى نبض را مى شناخت و آن را در شریانها جستجو مى کرد. همچنین ترشح ادرار را از کلیه و خون را متشکل از دو قسمت مایع و فیبرین مى دانست.[1]
[1] شمس اردکانى، محمد رضا، مرورى بر تاریخ و مبانى طب سنتى اسلام و ایران، 1جلد، صهباى دانش - تهران، چاپ: اول، 1389 ه.ش.
