گیاه شناسی (19)

مطالب زیر از کتاب قانون بوعلی سینا جلد2 گرفته شده است

 

سیب ( تفاح )

گزینش : از همه معتدل سیب شامی است . سیب بی مزه خوب نیست و فایده اش اندک است و سیب نارسیده هم هیچ است .

مزاج :سیب بی مزه در سردی و تری از دیگران بیشتر است زیرا مادۀ آبی دارد. سیب گس و گیرنده و ترش و سرد و متراکم است . سیب ترش آبدار بیشتر گرایش به سوی گرمی دارد و اگر سردی در آن چیره باشد سبب اختلافی است که در میان سیبها هست .همچنانکه در برگ و چوب درخت سیب نیز این اختلاف موجود است . عموماً سیب دارای گوهری تر است که چیرگی دارد و سرد است . اما سیب بسیار شیرین شاید سردی و گرمی معتدل داشته باشد و گرایشش به سوی گرمی باشد .
خاصیت :سیب و به ویژه برگش بازدارنده زائده ها است . سیب و بویژه آنچه شیرین نشده بادزاست.سیب گس و گیرنده خلط خاکی بوجود می آورد . سیب ترش و سیب نارسیده خلط خام و نارسیده و پذیرایی گندیدن ببار آرند و سبب گندیدگی و تب می شوند . خلطی که از سیب ترش پدید آید لطیفتر از خلطی است که ازگیرنده پیدا می شود . شراب سیب که کهنه شود و بخارات بد از آن تحلیل برود بهتر از شراب تازۀ سیب است .
ورم و جوش :برگ و افشره سیب علاج ورم گرم نوخاسته و مورچگی است .
قرحه :برگ و الیاف سیب و افشره سیب گیرنده قرحه را بهم می آورد .
مفاصل :همیشه خوردن و عادت کردن به خوردن سیب به ویژه  بسیار خوردن سیب بهاری آن درد عصب در پی دارد .
سینه :سیب و به ویژه سیب خوشبوی شامی و شیرین خوشبوی و سیب ترش آن قلب را توانا کنند . از گرمای بسیار فرساینده سیب و قاوت  سیب بسیار مفید است.
اندام های غذا :سیب از ضعف معده درمان است . سیب گیرنده  درد معده را چه از گرمی یا سردی باشد علاج کند .سیب گس و ترش برای معده ای که خلط بسیار متراکم و سرد در آن نباشد خوب است . سیب را در خمیر گذارند و بریان کنند از کم اشتهایی مفید است . قاوت سیب تقویت معده کند و مانع استفراغ کردن است .

اندامان راننده : سیب شیرین و ترش گاهی به معده وارد می شوند ، اگر خلط غلیظ در معده باشد آنرا همراه مدفوع بیرون رانند و اگر خلط غلیظ در معده نباشد در معده ماندگارند . سیب در خمیر کفیده ، داروی کرم و علاج دیزانتری است و در علاج دیزانتری سیب گس مزه از همه بهتر است . و قاوتش هم خوب است مگر اینکه نرمی شکر بر آن چیره گردد .
تب ها :چون خلط نارسیده تولید می نماید شاید سیب نارسیده سبب تب شود .

زهر ها : سیب و افشرۀ برگ سیب در کاهش دادن اثر تسمّم مفیدند .