شستشوى و گرمابه‏ ها

روى سخن ما با کسانى نیست که پاک و پاکیزه ‏اند و نیازى به گرمابه رفتن ندارند. گفتار ما با کسانى است که نیاز مبرم به استحمام دارند تا حرارت لطیف و ترى معتدل را براى مزاج خود کسب کنند. چنین کسانى نباید وقت زیادى را در گرمابه بگذرانند و وقتى در تشت حمام نشستند، آن‏قدر بنشینند که پوستشان به رنگ سرخ درآید و باد کند و وقتى بر اثر آب گرمابه شروع به تحلیل رفتن کردند از آن بیرون آیند. در هنگام شستشوى باید آب را پیرامون خود بپراکنند تا هوا را نمناک کند و باید هرچه زودتر خود را شست‏شو دهند و بیرون آیند. ورزش کار تا موقعى که کاملا نیاسوده است نباید به حمام رود. چگونگى گرمابه ‏ها و دستور رفتن به گرمابه را قبلا شرح داده ‏ایم. آنچه مى‏ خواهیم در اینجا توصیه کنیم این است که:

بر همه کسانى که بحمام مى ‏روند لازم است بتدریج داخل گرمابه شوند و در گرم خانه آن چندان بمانند تا مواد دفعى بگدازند و بدن آسایش یابد و براى غذا پذیرا باشد. ولى نباید چندان دیر کنند تا کسل شوند و توقف در حمام چنان طول نکشد که به ناتوانى رسند و سرانجام بر اثر ناتوانى به تب‏ هاى عفونى گرفتار آیند.

کسى که مى‏ خواهد با استحمام فربهى یابد با شکم سیر باید به گرمابه برود. لیکن از آنجا که رفتن بگرمابه با شکم سیر آسیب انسداد مجارى را در پى دارد، کسى که گرم‏ مزاج است براى جلوگیرى از این انسداد، اسکنجبین تناول نماید و اگر سردمزاج است غذاهاى پونه ‏اى و فلفلى برایش مفید خواهد بود.

کسى که فربه است و مى‏ خواهد فربهى به تحلیل رود و بدن لاغر شود باید با شکم تهى به گرمابه رود و در آنجا زیاد بنشیند.

کسى که بهداشت را مراعات مى‏ کند باید بعد از نوعى هضم که در معده و کبد رخ داده است به گرمابه آید.

کسى که بیم دارد بر اثر گرمابه رفتن زهره‏ اش جوش آورد و ناشتا به گرمابه مى ‏رود باید قبل از شستشوى، غذاى لطیف تناول کند.

کسى که گرم‏ مزاج است و زهره دارد و نمى ‏تواند از گرمابه رفتن صرف نظر کند نباید بهیچ وجه داخل گرم خانه شود و بهتر است در اثناى ماندن در گرمابه خود را با نان خیس شده در آب میوه و یا گلاب سرگرم کند و تا در گرمابه است و موقعى که از آنجا بیرون مى ‏آید نباید نوشابه سرد بنوشد، زیرا سوراخ‏ هاى ریز بدن در آن حالت باز شده ‏اند و سرما بدون درنگ از طریق آنها خود را به اندام‏ هاى اصلى مى ‏رساند و نیروها را نابود مى‏ کند.

همچنین باید از هر گرمى بسیار گرم و بویژه آب بسیار گرم بپرهیزد، زیرا بیم آن مى ‏رود که بر اثر تناول آن، گرمى به اندام‏ هاى اصلى برسد و سل و دق را ببار آورد و اگر تازه از حمام بیرون آمده است سرش باید پوشیده باشد و بدن را در دسترس سرما قرار ندهد. اگر وقت استحمام زمان رطوبت و بارانى باشد باید در موقع بیرون آمدن از حمام خود را در لباس بپیچد.

گرمابه رفتن براى اشخاص تب‏ دار در حالت تب و براى کسانى که بیمارى جدائى ‏انداز و یا ورم دارند ممنوع است. تو قبلا این را یاد گرفتى که گرمابه گرمى‏ بخش و سردى‏ دهنده و نم ‏بخش و خشک ‏کننده و سودمند و زیان‏ آور است.

فوائد استحمام عبارتند از: خواب‏ آورى، گشادگى، رنگ ‏زدائى، پختگى، گداختن و غذا بالا آوردن. گرمابه آنچه را که گداختنى است مى‏ گدازد و آنچه را تکاندنى است مى‏ تکاند و این پخت و گداخت و تکاندن را بر مراد طبیعت انجام مى ‏دهد. استحمام اسهال را بند مى آورد و خستگى را از بین مى ‏برد.

زیان استحمام: زیاده ‏روى در استحمام و گرمابه ‏نشینى قلب را ناتوان مى‏ کند و انسان را به غش و تهوع دچار مى‏ سازد و مواد آرام گرفته‏ را برمى‏ انگیزد، بحرکت درمى‏ آورد و پذیراى تعفن مى ‏کند و این مواد رو به تخلیه مى ‏آورند و به سوى اندام‏ هاى ناتوان مى ‏روند و دمل‏ ها در سطح و درون اندام‏ ها سر برمى‏ آورند.