طبابت

گر طبیبانه بیایی به سر بالینم ///// به دو عالم ندهم لذت بیماری را

طبابت

گر طبیبانه بیایی به سر بالینم ///// به دو عالم ندهم لذت بیماری را

مشخصات بلاگ

در عصر حاضر سه مکتب طبی به طور عمده نفس می کشند:
طب قدیم!
طب جدید!
طب تلفیقی!
اکثر مطالبی که به اسم طب سنتی و طب قدیم در جامعه تبیین می شود در واقع طب تلفیقی هست!!!
اما بنده در اینجا فقط و فقط قصد دارم به ترویج طب قدیم که پایه ای وحیانی دارد بپردازم.
باشد که مقبول افتد!

آخرین نظرات
نویسندگان

۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «آب های گوگردی» ثبت شده است

یکى از ظرفا گوید: سرآمد گرمابه ‏ها، گرمابه ‏ى دیربنیاد(قدیمی ساز)، داراى فضاى وسیع و آب زلال است. لطیفه گوئى آمده است و این جمله را به آن افزوده است: «بر تو نتاب است که گرماى دیگ گلخنش هم‏ مزاج گرمابه رفتگان باشد».

بدان که ویژگى گرمابه در سه چیز است: گرمى هوا، رطوبت آب، ساختمان.

اولى سردى مى ‏بخشد و نم مى‏ دهد، دومى نم ا‏فزاى است و گرمى‏ زاى، و سومى که همان ساختمان است کارش گرم کردن و خشکى بخشیدن به آن است.

نباید گفتار کسانى را که مى‏ گویند «آب به درون و بیرون اندام هاى اصلى نمى ‏رسد و آنها را مرطوب نمى ‏سازد» به گوش گرفت. گرمابه علاوه بر ویژگی هاى سه‏ گانه و تاثیرات و تغییراتى که بوسیله آنها پدید مى ‏آید، تاثیرات دیگرى را نیز دارد که برخى از آنها عرضى است و برخى نیز از خود حمام منشا مى‏ گیرند.

هواى گرم حمام چون حرارت غریزى را مى ‏گدازد، به مزاج سردى مى‏ دهد و همچنین هواى اندرون گرمابه با اینکه رطوبت هاى غیر طبیعى به همراه دارد اندام ‏هائى را خشکى مى‏ بخشد که در گداختن (تحلیل) رطوبت اندام هاى بسیار تر مزاج سهمى بسزا دارند.

آب گرمابه اگر بسیار گرم باشد پوست بدن مى‏ ترنجد و منافذ زیر پوست بهم مى‏ آیند و از رطوبت آب چیزى به بدن نمى ‏رسد و از تحلیل باز مى ‏ماند.

آب حمام و حالت مزاج: آب بسیار گرم به مزاج گرمى مى‏ بخشد. آبى که گرماى آن از حد ولرم کمتر است سردى و رطوبت مى‏ دهد. وقتى آب سرد بر بدن وارد آید گرمائى که از هواى گرمابه حاصل شده است از سطح بدن دور مى‏ شود و در احشاء گرد مى ‏آید.

گرماى آب حمام هرچند مناسب باشد ماندن زیاد در آن سبب سردى مزاج مى ‏شود. این حالت را دو علت است:

یکى اینکه مزاج غریزى آب، سرد است و اگر بسیار بماند حالت گرمى که حالتى عرضى است دیر نمى ‏پاید و از بین مى‏ رود و آب سرد مزاج خوى سرشتى خود را باز مى ‏یابد و از آنچه به بدن نفوذ کرده است، کنش طبیعى آب که سرمادهندگى است سرمیزند.

دیگر آنکه آب چه گرم باشد و چه سرد، در هر حال رطوبت ‏بخش است. هرگاه بدن بر اثر کثرت شست ‏وشوى رطوبت زیاده از حد را بپذیرد بر اثر زیادى رطوبت گرماى غریزى در یکجا جمع مى ‏شود و بر اثر رطوبت به خاموشى مى ‏گراید و سردى بر مزاج روى مى ‏آورد. گرماى حمام تاثیر تحلیل ‏کنندگى دارد؛ در حمام، غذاى هضم نشده بر اثر تحلیل هضم مى ‏شود؛ خلط کال و نارسیده نیز در گرمابه پخته مى ‏شود.

حمام رفتن ولى دور از آب بودن و تن را خیس نکردن و فقط از گرماى آن استفاده کردن براى خشکى بخشیدن به مزاج، مناسب و براى کسانى که بیمارى استسقاء دارند و کسانى که گوشت سست و شل دارند سودبخش است. لیکن اگر بدن را خیس کنند رطوبت مزاج مى‏ افزاید. و چنین کسانى اگر در حمام بسیار بنشینند، بر اثر گداختن مواد بدن و بر اثر عرق کردن زیاد، خشکى بیشتر از حد اعتدال بر مزاجشان وارد مى ‏شود. و اگر کمتر از حد لازم در حمام نشسته باشند قبل از حالت عرق کردن، بدن رطوبت حمام را مى ‏مکد و ترمزاجى پدید مى ‏آید.

حمام رفتن ناشتا و با شکم خالى سبب خشکى مزاج زیاد مى ‏شود و تن را لاغر و ناتوان مى‏ کند.

حمام رفتن با شکم تازه سیر شده موجب فربه شدن تن مى ‏گردد، زیرا مواد غذائى به سطح تن روى مى‏ آورد. لیکن امکان دارد که در اندام هائى مانند معده و کبد بندآمدن هائى رخ دهد، زیرا غذاهاى ناپخته بر اثر هواى حمام به سوى این اندام ‏ها روى مى ‏آورند.

حمام رفتن قبل از گرسنه شدن و بعد از اولین هضم، سودبخش است و تن در این حالت فربهى را به اعتدال مى ‏یابد. کسانى مانند بیماران دق که براى تحصیل رطوبت به گرمابه مى‏ روند باید تا موقعى در آب بمانند و خود را شستشو دهند که احساس خستگى نکرده ‏اند. پس از آن تن را روغن بمالند، زیرا اندودن تن به روغن در این حالت سبب مى ‏شود که آب تراوش کرده در سوراخ‏ هاى زیر پوست حبس شود و از درون پوست بیرون نیاید و در نتیجه رطوبت مورد نیاز بدست آید. علاوه بر آن به دستورات زیر نیز باید عمل کنند:

در گرمابه بسیار درنگ نکنند، مراقب باشند جائى را که در آن مى ‏مانند هواى معتدل داشته باشد، زمین گرمابه را آب پاشى کنند تا بخار فراوان ایجاد شود و هوا نمناک گردد، در بیرون آمدن از گرمابه نباید خود را زحمت دهند، بلکه بر تخت روان بنشینند و انتقال یابند، هنگام بیرون آمدن از حمام عطرهاى سرد بخود بزنند، مدت یک ساعت در رخت‏کن استراحت کنند تا نفس‏ کشیدن به حالت اعتدال و طبیعى بازآید، چیز رطوبت بخشى مانند آب‏جو یا شیربنوشند.

کسى که مدت طولانى در حمام مى ‏ماند باید بیم آن را داشته باشد که به غش گرفتار آید، زیرا در این حالت دل بهم برمى ‏آید و حرکت قلب به سستى مى ‏گراید و بیم ایستادنش مى ‏رود.

گرمابه با وجود فوائد زیادش مضراتى هم دارد که عبارتند از:

بر اثر استحمام مواد زائد به آسانى بر اندام هاى ناتوان ریزش مى‏ کنند، سستى بتن روى مى‏ آورد، به اعصاب زیان مى‏ رسد، حرارت غریزى مى ‏گدازد، اشتهاى غذا از بین مى ‏رود و از غریزه جنسى کاسته مى ‏شود.

آب برخى گرمابه ‏ها خاصیت داروئى دارد و در شفا دادن برخى بیماری ها موثر است، مانند حالتى که آب حمام بطور طبیعى ناترون ‏دار و گوگرددار (نطرونى کبریتى) یا دریائى و یا داراى مواد خاکى یا شور باشد؛ یا اینکه خود ما طبیعت آن را تغییر دهیم، مثلا آن را با این مواد بیامیزیم و یا چیزى مانند میویزج (میویزه) یا حب الغار(1)و یا کبریت (گوگرد) و از این قبیل ... در آن بریزیم. چنین آب هائى در تحلیل بردن و لطیف کردن موثر هستند و زیادى گوشت را از بین مى ‏برند و گوشت هاى سست را بهبودى مى ‏بخشند و نمى ‏گذارند مواد بر قرحه‏ ها ریخته شوند و براى بیماران عرق مدینى (عامل بیمارى پیوک) مفیدند.

آب هاى مس‏ دار، آهن ‏دار و شور نیز براى از بین بردن بیماری ها و حالات زیر سودمند مى ‏باشند:

بیماری هاى سرما و رطوبت، درد مفاصل، نقرس، سست‏ اندامى، ربو (اسم)، بیماری هاى کلیه، تقویت پیوستگى شکستگى‏ ها، دمل ها و قرحه ‏ها را به شفایابى نزدیک مى‏ کنند، آب هاى مس ‏دار براى دهان و زبان کوچک و چشم سست شده و رطوبت ‏هاى گوش مفیدند.

آب هاى آهن ‏دار براى معده و طحال مفیدند.

آب بورکى‏(2) شور در حالات زیر نافع است:

براى سر و سینه ‏اى که جهت پذیرائى از مواد آمادگى دارند، براى معده مرطوب، براى بیماران استسقاء و بادکردگى.

آب ‏هاى شبى‏(3) و زاجى در برانداختن بیماری هاى زیر موثرند:

خون ریزى از راه دهان، خون همراه بصاق، خون‏ریزى مقعد، خونریزى بر اثر حیض، واژگون شدن معده، سقط جنین بدون علت، اضطراب‏ ها، عرق کردن زیاد.

آب هاى کبریتى (گوگردى) فوائد زیر را دارند:

پى‏ ها را مى ‏پالایند و تمیز مى ‏کنند، درد کشیدگى و ترنجیدن را آرامش مى‏ دهند، جوش و دمل هاى دیرپا و مزمن را از سطح بدن مى ‏زدایند، آثار نامطلوب و لکه‏ هاى سیاه و سفید و بهک را از بین مى ‏برند، مواد زائدى را که به سوى مفصل ها و طحال و کبد در حال ریزش هستند مى‏ گدازند، زهدان را سخت و محکم مى ‏نمایند.

زیان آب کبریتى در آن است که معده را سستى مى ‏بخشد و اشتها را از بین مى ‏برد.

آب هاى کویرى: کسى که در آب کویرى تن را شست ‏وشو مى‏ دهد نباید سر بزیر آب فروبرد، زیرا آب کویر امتلاء سر بوجود مى ‏آورد. آب کویر تا مدت معینى گرمى بخش است و همچنین سستى ببار مى ‏آورد، بویژه زهدان و آبدان و قولون بوسیله آب کویرى به سستى مى‏ گرایند. آب کویرى براى رشد و نمو زیان ‏آور است.

کسى که مى ‏خواهد استحمام کند، باید شست‏ وشو را به آرامى و آهستگى و نرمش انجام دهد و به تدریج در آب فرورود و بدون مقدمه و یکباره خود را به آب نیاندازد و یا یکباره آب بر جسم نپاشد.

شاید در فصلى که راجع به بهداشت است مجددا به بحث درباره گرمابه ‏ها برگردیم و زیاده بر آنچه یاد شد نظریاتى ابراز داریم. درباره استعمال آب سرد نیز شرحى خواهیم داشت.



[1] حب الغار( میوه درخت غار که در شمال ایران بنام وج معروف است).

[2] بورک، بوره، بورق بمعناى بوراکس.

[3]  شب( با« ب» مشدد) بمعناى آلونیت( نوعى زاج) است.

  • سعید !!!