طب در دوره ی سلوکیان،اشکانیان و ساسانیان
دوره ى سلوکیان
پس از حمله اسکندر مقدونى به ایران سلوکوس اول، سلسله ى سلوکیان را در سال 330 قبل از میلاد تأسیس کرد. اسکندر پس از شکست دادن داریوش سوم، آخرین پادشاه هخامنشى، به بررسى کتابها و نوشته هاى ایرانیان پرداخت و برخى از آنها را به زبان یونانى و قبطى ترجمه کرد و اصل آنها را سوزاند و بدین طریق قسمتى از دانش ایرانیان در زمینه هاى طب، نجوم، کشاورزى و به یونان وارد گردید.
اگر چه طب را باید از جمله کهن ترین و ریشه دارترین علوم و فنون در مجموعه ى تمدن بزرگ ایران به شمار آورد، اما گسترش دین مبین اسلام در ایران و تحوّلات عظیم ناشى از آن چنین ایجاب مى کند که تاریخ طب ایران طى دو مقطع جداگانه امّا پیوسته ى پیش از اسلام و پس از اسلام مورد بحث و بررسى قرار گیرد:
دوره قبل از اسلام
طب آریایى ها
مهمترین اطلاعات از طب این دوران را مى توان از کتاب اوستا استخراج کرد. آریایىها در ابتدا بیمارى را به قواى ما فوق طبیعه منسوب مى دانستند، اما بعدها عفونت، گرما، سرما، گرسنگى، تشنگى، اضطراب، خون و ... را علت پیدایش و انتشار بیمارى ها دانستند. در ایران قبل از دوران هخامنشیان دو مکتب عمده ى پزشکى وجود داشته است:
مکتب مزدیسنا: این مکتب در آذربایجان پا به عرصه وجود گذاشته و در حقیقت با مکتب زرتشت یکسان است. بر مبناى تعالیم این مکتب که بانى آن زرتشت پیامبر ایران باستان است، درمان به عهده طبیب واگذار شده است.
" مهر" یا" میتره" رب النوع پزشکى در این مکتب است و به گفته زرتشت براى درمان بیماران، باید از گیاه درمانى استفاده کرد. این مکتب خیلى پیش از مکاتب طب یونانى به وجود آمده است.
مکتب اکباتان: این مکتب در حدود یک قرن پس از زرتشت توسط
" سئناپوراهوم ستوت"[1] تأسیس گردیده است و در حدود 100 شاگرد در آن به تحصیل علوم حکمت، طب و نجوم مشغول بوده اند.
پایان عصر یخبندان- که بشر را مجبور به زندگى غارنشینى کرده بود و آغاز زندگى یکجانشینى و کشاورزى موجب تحولى عظیم در جامعه بشرى شد و آن تبدیل زندگى غارنشینى و چادرنشینى به زندگى شهرى بود. مسئله حیاتى آب براى کشاورزى، توجه این قبایل را به درههاى اطراف رودهاى پرآبى مثل
دجله، فرات، نیل، گنگ، سند و ... جلب کرد و زمینه ساز ایجاد دو تمدن بزرگ در کنار رودخانه هاى نیل و بین النهرین شد.
