مزاج
گویم: مزاجعبارت از چنان کیفیتى است که از واکنش متقابل اجزاى ریز مواد متضاد بوجود مى آید. در این واکنش متقابل، بخش زیادى از یک یا چند ماده با بخش زیادى از ماده یا مواد متخالف باهم مى آمیزند، برهم تاثیر مى کنند و از این آمیزش کیفیت متشابهى حاصل مى شود که آن را مزاج نامیده اند.
همچنان که در بحث مربوط به ارکان یادآور شدیم، قواى اولیه عناصر عبارتند از عنصر گرمى، سردى،ترى و خشکى و بیان شد که مزاج ها در اجسام کائنه فاسده(اجسام زمینى- جهان مادى) نتیجه واکنش متقابل این عناصر است و این مزاج ها بحسب تقسیم عقلى بطور مطلق و بدون رعایت نسبیت بر دو قسم اند:
