احادیث پزشکی (5)

توصیه هاى پزشکى
3/1 - آنچه انسان را از پزشک ، بى نیاز مى کند
66 - الخصال :
- به نقل از اصبغ بن نباته -: امیر مؤ منان على بن ابیطالب (علیه السلام ) به فرزند خود حسن (علیه السلام ) فرمود: ((پسرم ! آیا تو را چهار نکته نیاموزم که به کمک آنها از طب ، بى نیاز شوى ؟)).
گفت : چرا، اى امیرمؤ منان !
فرمود: ((بر سفره نمى نشینى ، مگر آن هنگام که گرسنه اى ؛ و از سفره بر نمى خیزى ، مگر در آن حال که هنوز، میل خوردن دارى ؛ خوب بجو؛ و به گاه خفتن ، خودت را بر خلا⁽¹²⁴⁾ عرضه کن . اگر این چهار نکته را به کار بستى ، از طب ، بى نیاز شوى )).⁽¹²⁵⁾
67 - امام على (علیه السلام ):
هر کس در گرسنگى کامل ، غذا بخورد، غذا را خوب بجود، در حالى که هنوز میل خوردن دارد، غذا را وا گذارد و چون احساس قضاى حاجت کرد، آن را محبوس ندارد، به هیچ بیمارى اى جز بیمارى مرگ ، مبتلا نمى شود.⁽¹²⁶⁾
68 - امام على (علیه السلام ):
- در پاسخ به این پرسش که گفتند: (چرا) در قرآن ، هر دانشى جز دانش ‍ طب هست ؟ -: هان ! در قرآن ، آیه اى است که همه طب را یک جا در خود گرد آورده است : وکلوا واشربوا ولا تسرفوا؛⁽¹²⁷⁾ بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید).⁽¹²⁸⁾
3/2 - پرهیز از مراجعه به پزشک تا سر حد امکان
69 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
تا هنگامى که بدنت درد را تحمل مى کند، از دارو بپرهیز و آن گاه که درد را تحمل نکرد، پس دارو.⁽¹²⁹⁾
70 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
هر کس سلامت تنش بر بیمارى اش چیرگى دارد، مداوا نکند.⁽¹³⁰⁾
71 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
هر کس مى تواند با بیمارى خود، سر کند، از درمان بپرهیزد؛ زیرا بسا دارویى که خود، بیمارى بر جاى مى نهد.⁽¹³¹⁾
72 - امام على (علیه السلام ):
- در حکمت هاى منسوب به ایشان -: نوشیدن دارو براى بدن ، به صابون براى جامه مى ماند؛ آن را تمیز مى کند، اما کهنه اش هم مى کند.⁽¹³²⁾
73 - امام على (علیه السلام ):
با درد خویش ، تا آن هنگام که با تو مدارا مى کند، مدارا کن .⁽¹³³⁾
74 - امام على (علیه السلام ):
مسلمان به دارو توسل نمى جوید، مگر آن هنگام که بیمارى اش بر تن درستى اش چیرگى یابد.⁽¹³⁴⁾
75 - امام صادق (علیه السلام ):
سه چیز، نا خوشایندى در پى مى آورد:... و نوشیدن دارو بدون بیمارى ، هر چند شخص آن دارو، جان به در برد.⁽¹³⁵⁾
76 - امام صادق (علیه السلام ):
هر کس تن درستى اش بر بیمارى اش چیرگى داشته باشد و دارو بنوشد، به زیان خویش ، اقدام کرده است .⁽¹³⁶⁾
77 - امام صادق (علیه السلام ):
هر کس تن درستى اش بر بیمارى اش غلبه داشته باشد و خود را به چیزى درمانى کند و پس از آن بمیرد، من در پیشگاه خداوند، از او بیزارى مى جویم .⁽¹³⁷⁾
78 - امام کاظم (علیه السلام ):
تا زمانى که بیمارى ، به جد با شما درگیر نشده است ، درگیر معالجه طبیبان نشوید، که درمان به مانند ساختمان است که مقدار کمى از آن ، شخص را به مقدار فراوانش مى کشاند.⁽¹³⁸⁾
3/3 - راه تن درستى
79 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
هر کارى را چاره اى است و چاره تن درستى در دنیا، چهار چیز است : کم سخن گفتن ، کم خفتن ، کم راه رفتن و کم خوردن .⁽¹³⁹⁾
80 - الفقه المنسوب للامام الرضا (علیه السلام ):
روایت شده است : چون گرسنه شدى ، بخور؛ چون تشنه شدى ، بنوش ؛ چون ادرار بر تو فشار آورد، ادرار کن ؛ جز سر نیاز، نزدیکى مکن ؛ و چون احساس خواب آلودگى کردى ، بخواب ، که اینها مایه تن درستى بدن اند.⁽¹⁴⁰⁾
81 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
روزه بگیرید تا تن درست بمانید.⁽¹⁴¹⁾
82 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
سفر کنید تا تن درست و سالم بمانید.⁽¹⁴²⁾
83 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
سفر کنید تا تن درست بمانید، جهاد کنید تا غنیمت به چنگ آورید، و حج بگزارید تا بى نیاز شوید.⁽¹⁴³⁾
84 - امام على (علیه السلام ):
شب زنده دارى ، مایه تن درستى است .⁽¹⁴⁴⁾
85 - امام سجاد (علیه السلام ):
حج و عمره بگزارید تا تن درست بمانید، روزى تان گشاده شود و خرجى خانواده تان تاءمین گردد.⁽¹⁴⁵⁾
3/4 - عوامل شادابى
86 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
سه چیز است که تن ، به واسطه آنها شاداب مى شود و رشد مى کند: بوى خوش ، جامه نرم و نوشیدن عسل .⁽¹⁴⁶⁾
87 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
بوى خوش ، شادى مى آورد. عسل ، شادى مى آورد. نگریستن به سبزه ، شادى مى آورد. و سوارى ، شادى مى آورد.⁽¹⁴⁷⁾
88 - امام على (علیه السلام ):
بوى خوش ، یک تعویذ (نشاط و شادى )⁽¹⁴⁸⁾ است . عسل ⁽¹⁴⁹⁾ یک تعویذ است . سوارى ، یک تعویذ است . نگریستن به سبزه ، یک تعویذ است .⁽¹⁵⁰⁾
89 - امام صادق (علیه السلام ):
هر کس کفش زرد بپوشد، تا هنگامى که آن را کهنه کند، در شادمانى است .⁽¹⁵¹⁾
90 - امام باقر (علیه السلام ):
هر کس کفش زرد بپوشد، تا زمانى که آن کفش را داشته باشد، دل خوش ‍ دارد؛ چرا که خداوند مى فرماید: صفراء فاقع لونها تسر النظرین ؛⁽¹⁵²⁾ زردى پر رنگ ، که دیدنش بینندگان را شاد مى کند.⁽¹⁵³⁾
91 - امام صادق (علیه السلام ):
سه چیز چاق مى کند و سه چیز دیگر، لاغر مى کند: آنچه چاق مى کند، عبارت است : پیوسته حمام کردن ، استشمام بوى خوش ، پوشیدن جامه نرم ...⁽¹⁵⁴⁾.⁽¹⁵⁵⁾
92 - الکافى :
- به نقل از احمد بن محمد بن خالد، از یکى از یارانش -: امام صادق (علیه السلام ) فرمود: ((سه چیز است که خوردنى نیست ، ولى چاق مى کند؛ سه چیز است که خوردنى است ، ولى لاغر مى کند؛ دو چیز است که براى هر چیزى سودمند است و براى هیچ چیز، ضرر ندارد؛ و دو چیز است که از هر جهت ، زیان دارد و براى هیچ چیز، فایده اى ندارد. اما آن سه چیز که خوراکى نیست و چاق مى کند عبارت اند: گوشت خشک شده ، پنیر و خرماى تازه به بار نشسته (و در حدیثى دیگر آمده است : گوشت راسته شتر و لرد روغن ). آن دو چیزى هم که براى هر چیز سودمند است و براى هیچ چیز ضرر ندارد، عبارت اند: آب نیم گرم ⁽¹⁵⁶⁾ و انار. و آن دو چیزى هم که براى هر چیز زیان دارند و براى هیچ چیز مفید نیستند، عبارت اند: از گوشت خشک شده و پنیر)).⁽¹⁵⁷⁾
(راوى مى گوید:) گفتم : فدایت شوم ! آن جا گفتى لاغر مى کنند و این جا مى گویى زیان مى رسانند؟!
فرمود: ((آیا نمى دانى که لاغرى ، خود (مصداق هاى ) زیان دیدگى است ؟!)).⁽¹⁵⁸⁾
93 - امام صادق (علیه السلام ):
تعویذ⁽¹⁵⁹⁾ (نشاط و شادى )، در ده چیز است : قدم زدن ، سوارى ، در آب غوطه خوردن ، به سبزه نگریستن ، خوردن و آشامیدن ، به زن خوش سیما نگاه کردن ، آمیزش جنسى ، مسواک زدن ، سر را با خطمى در حمام و جز آن شستن ، و با مردمان هم سخن شدن .⁽¹⁶⁰⁾
94 - الفقه المنسوب للامام الرضا (علیه السلام ):
روایت مى کنم که اگر چیزى موجب افزایش (نیرو و نشاط) بدن باشد، ماساژ دادن بدن و لباس نرم ، همچنین بوى خوش و استحمام ، (جزیى ) آن است ، و اگر (گزارش شود که ) مرده اى در اثر ماساژ دادن زنده شده است ، من آن را انکار نمى کنم .⁽¹⁶¹⁾
95 - امام رضا (علیه السلام ):
هر کس مى خواهد مزاج صفراوى ⁽¹⁶²⁾ را فرو بنشاند، هر روز، چیزى تر و سرد بخورد، بدن خویش را باد بزند، کمتر حرکت کند⁽¹⁶³⁾، و به آن که وى را دوست دارد، فراوان بنگرد.⁽¹⁶⁴⁾
3/5 - عوامل طول عمر
96 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
چهار چیز، بر عمر مى افزاید: ازدواج با دوشیزگان ، غسل کردن با آب گرم ، خفتن بر شانه چپ ، و خوردن سیب در سحرگاهان .⁽¹⁶⁵⁾
97 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
گرم مزاجان ⁽¹⁶⁶⁾ را به درازى عمر، مژده ده .⁽¹⁶⁷⁾
98 - کتاب من لا یحضره الفقیه :
پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: ((هر که جاودانگى را مى خواهد - و البته جاودانگى اى (براى غیر خدا) نیست - باید که چاشت را زودتر بخورد⁽¹⁶⁸⁾، کفش خوب (و مناسب ) بپوشد، رداى سبک برگیرد، و کمتر با زنان بیامیزد)).
پرسیدند: اى پیامبر خدا! رداى سبک چیست ؟
فرمود: ((کم بودن بدهى )).⁽¹⁶⁹⁾
99 - امام على (علیه السلام ):
هر که خواهان جاودانگى است - و البته جاودانگى اى (براى غیر خدا) نیست - زود صبحانه بخورد، دیرتر شام بخورد⁽¹⁷⁰⁾، با زنان کمتر در آمیزد، و رداى سبک برگیرد.⁽¹⁷¹⁾
100 - امام على (علیه السلام ):
شستن دست ها پیش و پس از غذا خوردن ، (موجب ) فزونى عمر⁽¹⁷²⁾ است .⁽¹⁷³⁾
101 - امام صادق (علیه السلام ):
دست هایتان را پیش و پس از غذا خوردن بشویید، که فقر را مى برد و بر عمر مى افزاید.⁽¹⁷⁴⁾
3/6 - آنچه موجب پیرى زودرس مى شود
102 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
ده چیز پیرى به بار مى آورد: فراوانى آمیزش (جنسى ) با زنان ، شستن سر با گل ، توقف زیاد در آبریزگاه ، سخن گفتن به گاه قضاى حاجت ، فراوانى (استعمال ) بوى خوش ، نوشیدن آب به هنگام شب ، نگریستن به شرمگاه زن ، به رو خفتن ، شبانه ایستاده آب نوشیدن ، و آستین را به صورت مالیدن .⁽¹⁷⁵⁾
103 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
شام را وا مگذارید، هر چند به خوردن دانه خرماى خشکیده اى باشد. من بر امت خویش از این بیم دارم که وا گذاردن شام پیرى و درهم شکستگى به سراغشان آید؛ چرا که شام ، مایه نیرومندى پیر و جوان است .⁽¹⁷⁶⁾
104 - امام صادق (علیه السلام ):
چهار چیز (انسان را) پیش از فرا رسیدن هنگام پیرى پیر مى کند: خوردن گوشت خشک شده ، نشستن بر جاى مرطوب ، بالا رفتن بر پلکان ، و آمیزش ‍ با پیر زنان .⁽¹⁷⁷⁾
همچنین ، ر. ک : ص 69 (اندوه و بیمارى )
3/7 - آنچه بدن را فرسوده مى کند
105 - امام صادق (علیه السلام ):
سه چیز، بدن را فرسوده مى کند و شاید هم (فرد را) بکشد: حمام رفتن با شکم پر، آمیزش کردن با شکم پر⁽¹⁷⁸⁾ و همبسترى با پیرزنان .⁽¹⁷⁹⁾
106 - امام صادق (علیه السلام ):
سه چیز، بدن را فرسوده مى کند و شاید هم (فرد را) بکشد: خوردن گوشت خشکیده فاسد، حمام رفتن با شکم پر، و همبسترى با پیرزنان .^{(180 )}
107 - امام صادق (علیه السلام ):
دو چیز مناسب اند که به هیچ درون نادرستى درنیاید، مگر این که آن را نادرست (و ناسالم ) کنند. آن دو چیز مناسب ، عبارت اند از: انار و آب نیم گرم ؛ و آن دو چیز نامناسب نیز عبارت اند از: پنیر و گوشت خشک شده .⁽¹⁸¹⁾
همچنین ، ر. ک : مبحث بعد (اندوه و بیمارى ) و ص 65 (عوامل شادابى : ح 92).
3/8 - اندوه و بیمارى
قرآن
وتولى عنهم وقال یااءسفى على یوسف وابیضت عیناه من الحزن فهو کظیم ؛⁽¹⁸²⁾
به آنان پشت کرد و گفت : ((آه و اندوه بر یوسف )). و چشمانش اندوه ، سفید شده بود، در حالى که اندوه خود را فرو مى خورد.
حدیث
108 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
هر کس اندوه (و دغدغه اش ) فراوان شود، بدنش بیمار گردد.⁽¹⁸³⁾
109 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
اندوه (و دغدغه ) نیمى از پیرى است .⁽¹⁸⁴⁾
110 - امام على (علیه السلام ):
اندوه ، یکى از دو پیرى است .⁽¹⁸⁵⁾
111 - امام على (علیه السلام ):
اندوه ، تن را ذوب مى کند⁽¹⁸⁶⁾.⁽¹⁸⁷⁾
112 - امام على (علیه السلام ):
اندوه ، تن را نحیف مى کند.⁽¹⁸⁸⁾
113 - امام على (علیه السلام ):
اندوه ، بدن را فرسوده مى کند.⁽¹⁸⁹⁾
3/9 - پرهیز از سرما، و استقبال از آن
114 - امام على (علیه السلام ):
از سرما در آغازش بپرهیزید و در پایانش استقبال کنید؛ چه ، سرما با بدن ، همان کارى را مى کند که با درختان مى کند: در آغازش مى سوزاند و در پایانش شاخ و برگ مى رویاند.⁽¹⁹⁰⁾
115 - الدعوات :
- به نقل از زربن حبیش -: امیر مؤ منان ، چهار جمله در طب فرموده که اگر بقراط یا جالینوس آنها را گفته بودند، صد ورق ، مقابلشان نهاده مى شد و آنها را بدین سخنان ، مى آراستند. آن سخنان ، این است که فرمود:
((از سرما در آغازش بپرهیزید و در پایانش استقبال کنید؛ چه ، سرما با بدن ، همان کارى را مى کند که با درختان مى کند: در آغازش مى سوزاند و پایانش شاخ و برگ مى رویاند)).⁽¹⁹¹⁾
3/10 - خاصیت هاى بوى خوش
116 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
بوى خوش ، قلب را تقویت مى کند.⁽¹⁹²⁾
117 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
هیچ بنده اى خوش بو نباشد، مگر آن که عقلش افزون گردد.⁽¹⁹³⁾
118 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
بوى خوش ، قلب ⁽¹⁹⁴⁾ را محکم مى کند و بر (توان ) آمیزش ‍ مى افزاید.⁽¹⁹⁵⁾
119 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
هر کس پیش از نوشیدن چیزى ، غذا بخورد و سحرى میل کند و قدرى بوى خوش (بر خود) بمالد، بر روزه گرفتن ، توان بیشترى یابد.⁽¹⁹⁶⁾
120 - امام صادق (علیه السلام ):
بوى خوش ، عقل را استوار مى کند و بر توان جنسى مى افزاید.⁽¹⁹⁷⁾
121 - امام صادق (علیه السلام ):
هر کس در آغاز روز، بوى خوش استعمال کند: تا شب ، عقلش او را همراهى مى کند.⁽¹⁹⁸⁾
122 - امام صادق (علیه السلام ):
هر کس در حالى که روزه است ، در آغاز روزه ، خوش بو کننده اى به کار ببرد، عقل خویش را از کف ندهد.⁽¹⁹⁹⁾
123 - امام رضا (علیه السلام ):
...گل نرگس ببویید؛ زیرا از زکام ، ایمنى مى بخشد.⁽²⁰⁰⁾ همچنین است سیاه دانه .⁽²⁰¹⁾
ر. ک : 67 ح 102 (آنچه موجب پیرى زودرس مى شود).
ر. ک : ص 154 (آنچه مانع دیوانگى مى شود / بوییدن نرگس ).
3/11 - پاکیزگى و بهداشت
3/11 - 1 - شستن جامه
124 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
هر کس جامه اى بر مى گیرد، باید آن را تمیز کند.⁽²⁰²⁾
125 - امام على (علیه السلام ):
هر کس جامه خویش را تمیز کند، اندیشه و اندوهش کم شود.⁽²⁰³⁾
126 - امام على (علیه السلام ):
جامه تمیز، اندوه و غم را مى برد و مایه طهارت براى نماز است .⁽²⁰⁴⁾
127 - امام على (علیه السلام ):
شستن جامه ، اندوه و غم را مى برد و مایه طهارت براى نماز است .⁽²⁰⁵⁾
3/11 - 2 - شستن دستمال
128 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
دستمال آلوده به چربى و بوى گوشت را در خانه مگذارید، که آن ، خفتگاه شیطان هاست .⁽²⁰⁶⁾
3/11 - 3 - پوشاندن روى ظرف
129 - امام باقر (علیه السلام ):
پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم )، ظرف سرپوش دار⁽²⁰⁷⁾ را مى پسندید.⁽²⁰⁸⁾
130 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
بر درهایتان قفل بزنید، دهانه مشک هایتان را ببندید و بر ظرف هایتان درپوش بگذارید.⁽²⁰⁹⁾
131 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
در (خانه هایتان ) را ببندید، ظرف هایتان را وارونه بگذارید، دهانه مشک هایتان را ببندید، و چراغ هایتان را خاموش کنید؛ چه ، به آنان (شیاطین ) اجازه داده نشده است بر دیوار خانه هاى در بسته شما بالا روند.⁽²¹⁰⁾
132 - مسند ابن حنبل :
- به نقل از ابو هریره -: پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) به ما فرمود که آب وضو⁽²¹¹⁾ را بپوشانیم ، دهانه مشک را ببندیم و ظرف را وارونه بگذاریم .⁽²¹²⁾
133 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
در (خانه )هایتان را ببندید، دهانه مشک را ببندید، ظرف را وارونه بگذارید (یا درپوش بگذارید) و چراغ را خاموش کنید؛ زیرا شیطان ، در بسته اى را باز نمى کند، سر بسته مشکى را نمى گشاید، در ظرفى را بر نمى دارد، و موش ، خانه مردم را بر سرشان آتش مى زند.⁽²¹³⁾
3/11 - 4 - شستن سر با سدر
134 - امام على (علیه السلام ):
هنگامى که خداوند، پیامبر خویش را به آشکار ساختن اسلام فرمان داد و وحى هویدا شد، کم بودن شمار مسلمانان و فراوان بودن شمار کافران را دید. پس پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) به سختى اندوهگین شد. در این هنگام ، خداوند، جبرئیل را با قدرى سدر از سدرة المنتهى فرستاد. وى ، سرش را با آن شست و بدین وسیله ، اندوهش بر طرف شد.⁽²¹⁴⁾
135 - کتاب من لا یحضره الفقیه :
پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم )، اندوهگین شد. پس جبرئیل به او توصیه کرد سر خویش را با سدر بشوید. آن سدر، از سدرة المنتهى بود.⁽²¹⁵⁾
3/11 - 5 - گرفتن سبیل
136 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
هر کس در هر جمعه ، قدرى از سبیل و ناخن هاى خود را بگیرد، خداوند به (بدن ) او شفایى نهد و دردى از او برون برد.⁽²¹⁶⁾
همچنین ، ر. ک : ص 284 (مو / گرفتن سبیل ).
3/11 - 6 - کوتاه کردن ناخن ها
137 - پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ):
کوتاه کردن ناخن ها، مانع (بروز) درد بزرگ مى شود و روزى را سرشار مى سازد.⁽²¹⁷⁾
همچنین ، ر. ک : ص 289 (ناخن / کوتاه کردن ناخن )
3/12 - نقش کفش در سلامت
138 - امام حسین (علیه السلام ):
پیامبر خدا به من فرمود: ((فرزندم !... کفش خوب به پا کن که کفش ، خلخال (زینت پاى ) مردان است .⁽²¹⁸⁾
139 - امام على (علیه السلام ):
کفش خوب به پا کردن ، مایه نگهدارى بدن است و یارى دهنده اى است بر نماز و طهارت .⁽²¹⁹⁾
140 - امام صادق (علیه السلام ):
عادت به پوشیدن کفش ، از مرگ هاى بد، جلوگیرى مى کند.⁽²²⁰⁾
141 - امام صادق (علیه السلام ):
- هنگامى که به یکى از اصحاب خود نگریست که کفش سیاه داشت -: تو را کفش مشکى به چه کار؟! آیا نمى دانى که این کفش به چشم زیان مى رساند، آلت مردانگى را سست مى کند، از دیگر انواع ، گران تر است و هیچ کس آن را نمى پوشد، مگر این که با آن ، احساس نخوت ⁽²²¹⁾ مى کند؟!⁽²²²⁾
ر. ک : ص 64 عوامل شادابى ح 89 و ص 65 ح 90، ص 67 عوامل طول عمر ح 98، ص 173 (آنچه چشم را جلا مى دهد و تقویت مى کند / پوشیدن کفش ).
ر. ک : ص 191 (آنچه از سل پیشگیرى مى کند).
ر. ک : ص 333 (آنچه از توان جنسى مى کاهد / کفش مشکى ).
ر. ک : ص 390 (آداب غذا خوردن / در آوردن کفش ها)
3/13 - نهى از درمان با چشمه هاى آب گرم و آب هاى تلخ
142 - امام صادق (علیه السلام ):
پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم )، از درمان با چشمه هاى آب گرم ، نهى فرموده است ، و آنها، چشمه هایى از آب گرم در کوهستان هاست که بوى گوگرد دارد.⁽²²³⁾
143 - امام صادق (علیه السلام ):
پدرم خوش نداشت به آب تلخ و آب گوگرددار، درمان کند. او مى فرمود: ((نوح ، آن هنگام که توفان به پا شده بود، آب ها را فرا خواند و همه آنها به او پاسخ دادند، مگر آب هاى تلخ و آب هاى گوگرددار. پس ، این آب ها را نفرین کرد)).⁽²²⁴⁾
ر. ک : بحار الانوار: ج 66 ص 479 باب النهى عن الاستشفاء بالمیاه الحارة الکبریتیة والمرة واءشباههما.