گیاه شناسی(8)
پرسیاوشان ( برشیاوشان) :
گیاهی است نازک در نزدیکی آبدانها و جویبار و رودخانه و کاریز ها می روید . به گشنیز سبز شبیه است ، لیکن شاخه هایش سرخ و مایل به سیاهی است ، نه ساقه دارد و نه گل و نه شکوفه . نیروی درمانی اش را به زودی از دست می دهد .
مزاج : جالینوس گوید : مزاج معتدل دارد . اما من می گویم شاید مایل به گرمی و کمی خشکی باشد .
خاصیت : گدازنده ، لطیف کننده ، بازکننده ، قابض و بازدارنده سیلان است . اگر پرسیاوشان را با علف الدیوک ( علف خرس ) و علف السمانی ( علف بلدرچین ) قاطی کنند نیروی از هم پاشیدن (هرش) در آن زیاد گردد.
آرایش : خاکستر پرسیاوشان که با سرکه و روغن زیت مخلوط گردد در علاج داء الثعلب و داءالحیه مفید است .و اگر با روغن آس وشراب باشد موی را بلند کند و از افتادن موی جلوگیری کند .
دمل و جوش : علاج قرحه های درونی و خنازیر است .
زخم قرحه : ناصور و زخمهای پلید و مرطوب را مداوا می نماید .
سر: خاکستر آن مخلوط با آب شوره سر را از بین می برد .
چشم : در مداوای التهای و جوش های گوشه چشم ( غرب ) مفید است .
زهرها : شربتش نیش مار و سموم سگ هار و حشرات موذی را علاج است .
اندامهای تنفسی : در تنقیه شش و تسکین سرفه بسیار نافع است .
اندامان غذا : اگر با شراب باشد مانع روان شدن مواد ناسازگار به سوی شکم و معده شود .درد طحال را تسکین دهد و برای یرقان سودمند است .
اندامهای دفعی : مدر بول است ، سنگ را خرد و حیض را جاری کند ، بچه دان را بیرون آورد .زائو را تنقیه کند . نزیف را قطغ کند و در اکثر حالات شکم را بند آورد . و به عقیده ابن ماسویه مسهل است .
جانشین : در مداوای ربو ( برنشیت ) و هموزنش بنفشه و نیم وزنش ربّ مهک را می توان به جای پرسیاوشان به کار برد .