وعده های غذا (4)

اکنون معالجه امتلاء معده از خوراک را بیان مى‏ کنیم:

روى چنین غذائى که معده با آن انباشته شده است بهتر است که باندازه سه دانه نخود الوا (صبر زرد) تناول شود. یا نیم درهم الوا، نیم درهم سقز خانگى، یک دانگ بورک و بسیار بجاست که کمى افثیمون (افسنطین)  استعمال گردد و چنانچه فایده‏اى نبخشید، بخواب دراز پناه برد و یک روز تمام غذا نخورد. اگر شکم سبک شد شخص خود را شست‏ وشو مى‏ دهد و شکم را مى ‏پیچد و غذاى لطیف مى‏ خورد. اگر با همه اینها محتویات معده بیرون نیامد و گران بارى شد و کشیدگى ببار آورد و تنبلى را به بدن عارض کرد، بدان که رگ‏ها از مواد زائد طعام پر شده‏ اند، چه غذاى بسیار بیش از حد- حتى اگر در معده هضم شده باشد- کمتر اتفاق مى‏ افتد که در رگ‏ها هم هضم گردد و در آنها نارس و خام مى ‏ماند و در نتیجه به آنها کشیدگى مى ‏دهد و گاهى هم آنها را مى‏ ترکاند و تنبلى و تمطى (کشدارى) و خمیازه براى بدن بار مغان مى ‏آورد. در چنین حالتى باید شخص را با داروهاى مسهل رگ‏ ها معالجه کرد. اگر این عوارض روى نیاوردند و شخص پرخور بر اثر امتلاءفقط احساس خستگى کرد باید مدت‏زمانى آرام گیرد و بعد با داروهاى ضد عوارض خستگى که ذکر خواهیم کرد معالجه شود.

کسى که به سنین پیرى رسیده است باید بداند که معده ‏اش همان معده دوران جوانى نیست. اگر همان اندازه و همان نوع سابق را از حیث غذا دنبال کند خوراکش همه به مواد زائد تبدیل مى‏ شود. بهتر آن است که اندازه غذا را کاهش دهد.

کسى که قبلا به غذاهاى غلیظ خو گرفته است و اینک مى‏ خواهد رژیم غذائى را تغییر دهد و خوراک خود را لطیف گرداند، باید بداند که تخلیه ‏هائى که از ترک غذاى غلیظ در مجارى پیدا مى‏ شود و غذاى لطیف یاراى پر کردن آنها را ندارد، بوسیله هوا پر مى‏ شود. اگر چنین کسى بعد از تغییر رژیم غذائى مجددا برژیم پیشین برگردد و از لطیف دست بردارد و غلیظ را از سر گیرد، در او بندآمدگى ‏هائى پدید مى‏ آید.

غذاهاى گرم: زیان ‏هائى را که از خوراک گرم روى آورند مى‏ توان با اسکنجبین دفع کرد. اگر اسکنجبین با شکر تهیه شود و ادویه در آن بریزند بهتر است و اگر اسکنجبین با عسل باشد احتیاجى به آمیزه ندارد.

غذاى سرد: اگر غذاى سرد زیان‏ آور باشد علاجش با آب انگبین و شربت انگبین و زیره ‏اى است.

غذاى غلیظ: کسى که از خوراک غلیظ ناراحت است، اگر مزاجش گرم است چاره‏ اش با اسکنجبین پر از ادویه است و اگر مزاجش سرد است باید به مقدارى از مواد فلفلى و پونه ‏اى متوسل شود.

غذاى لطیف: غذاى لطیف براى نگهدارى سلامت بدن بهتر از غلیظ است، لیکن نیرو بخشى و ایجاد چستى و چالاکى آن کمتر است و خوراک غلیظ در این زمینه موثرتر مى ‏باشد.

کسى که تن چست و چالاک مى‏ خواهد باید غذاى نیک کیموس بخورد و براى این منظور باید خود را قبلا بسیار گرسنه گرداند و آنگاه غذاى غلیظ پرکیموس نیک را به آن اندازه تناول نماید که هضم گردد نه اینکه بیش از آن اندازه بخورد.

ورزشکاران و کسانى که بر اثر کار زیاد خسته مى ‏شوند، خوراک غلیظ را بیشتر تحمل مى‏ کنند. خواب خوش و درازمدت آنان در هضم غذاى غلیظ مددکار است. لیکن گاهى اتفاق مى ‏افتد که بواسطه عرق کردن زیاد که بر اثر آن مواد زیادى از بدن تحلیل مى‏ رود، کبد غذاى هنوز هضم نشده را دریافت مى‏ نماید. در این حالت چه در زمان پیرى باشد و چه در زمان‏ هاى دیگر، ممکن است براى پذیرش بیمارى‏ هاى کشنده آمادگى پیدا کند. بویژه‏ این حالت براى کسانى امکان دارد که خود اعتراف مى‏ کنند به اینکه هضم آنها به کمک خواب انجام مى ‏شود و اگر بى‏ خوابى کشند غذایشان هضم نمى‏ شود.