احادیث پزشکی
مبداء علم طب
برخى از دانشمندان بر این باورند که علم طب ، مبداءى الهى دارد و متکى به
وحى است .اندیشمند و محقق بزرگوار شیخ مفید رحمة الله در این باره
چنین مى فرماید:
طب ، (دانشى ) است درست که آگاهى از آن ، امرى ثابت است و راه.....
دسترس بدان
نیز وحى است . آگاهان به این دانش ، آن را تنها از پیامبران بهره
گرفته اند؛ چه آن که نه براى آگاهى یافتن از حقیقت بیمارى ، جز به کمک سمع
(ادله نقلى )، راهى هست ، و نه براى آگاه شدن به درمان ، راهى
جز توفیق . بدین سان ، ثابت مى شود که یگانه راه این آگاهى ، شنیدن از همان
خدایى است که به همه نهفته ها آگاه است .
به نظر مى رسد نیاز انسان هاى نخستین ، ایجاب مى کرد که ((وحى ))، برخى از دانش هاى تجربى ضرورى براى زندگى را در اختیار آنان
قرار دهد. مؤ ید این نظریه ، مطلبى است که سید بن طاووس نقل کرده است :
ان الله - تبارک وتعالى - اءهبط آدم من الجنة ، وعرفه علم کل شى ء، فکان مما عرفه النجوم والطب .
خداوند، آدم را از بهشت ، فرو آورد و او را از آگاهى به همه چیز، برخوردار
ساخت . نجوم و پزشکى ، از جمله چیزهایى بود که خداوند، وى را از آنها
آگاه کرد.
بنابراین ، مى توان گفت که سرآغاز علم طب ، آموزه هاى وحى بوده ؛ اما تجربه
دانشمندان نیز بدان افزوده شده و تدریجا این دانش ، گسترده تر
شده و مى شود؛ لیکن این ادعا که وحى ، تنها راه رسیدن به این دانش است ،
علاوه بر این که متکى بر برهان عقلى و یا شرعى نیست ، بطلان آن به
وسیله تجربه ثابت شده است و آنچه از مرحوم شیخ مفید نقل شده که راه رسیدن
به دانش طب ، ((السمع عن العالم بالخفیات )) است ، اگر
مقصود، از یکى راههاى رسیدن به این دانش باشد، صحیح است ؛ و گرنه نمى تواند صحیح باشد.