قبلا در زمینه هاى خواب سنگین، خواب سبک، بیدارى و بی خوابى بیاناتى کردیم و گفتیم که در حالات معینى براى پدید آمدن و از بین رفتن آنها چه باید کرد. این بحث را در طب جزئى باز ادامه خواهیم داد. در اینجا فقط بنکات زیر اکتفا مى کنیم:
اگر خواب به اعتدال باشد اعمال نیروى طبیعى بخوبى انجام مى گیرد، نیروى روانى مى آساید و بر گوهرش مى افزاید. حتى مى توان گفت از آنجا که خواب سستى آور است نمى گذارد روح- هر روحى که باشد- بگدازد.
مى گوئیم: اندام هاى ناتوان و کوچک نیرومند و بزرگ مى شوند. کسى که هنوز در سنین رشد و نمو است مى تواند این کار را بوسیله تغذیه انجام دهد. براى سالخوردگان باید ماساژ معتدل و ورزش همیشگى که ویژگى آنست در کار باشد و گذشته از مالش دادن و ورزش اندام مورد نظر را باید با زفت اندوده کند. اگر اندام مورد نظر در مجاورت سینه و شش است حبس کردن نفس هم وارد است.
1- بهار:
در اوایل فصل بهار، آدمى به مقتضاى عوامل و ویژگى هاى این فصل به رگ زدن و تصفیه مزاج و بویژه قى کردن نیازمند است. در این فصل باید از انواع گوشت و نوشیدنى هائى که گرمى بخش و بسیار رطوبت آور هستند دورى جست. در این فصل غذا باید لطیف باشد، ورزش باید بطور معتدل و بیشتر از ورزش در ایام تابستان انجام گیرد، بدن را نباید با طعام انباشت بلکه غذا را باید به تفرقه تناول کرد، نوشیدنى و رب هاى فرونشاننده گرما بایسته است و باید از گرم و تلخ و تند و شور پرهیز بعمل آید.
2- تابستان:
بهتر است که در فصل تابستان خوراک و نوشیدنى کمتر باشد و ورزش نیز کاهش یابد.
سه چیز عامل اصلى لاغرى است: یکى خشکى مزاج، دوم خشک شدن روده بند (ماساریقا) و سوم خشکى هوا.
اگر روده بند خشک شود مزاج غذاپذیر نیست، پس باید لاغرى و خشکى را با دستور زیر معالجه کرد: باید قبل از حمام رفتن بدن را مالش معتدلى از حیث زبرى و نرمى داد تا پوست قرمز گردد.
مالش دادن سالخوردگان
مالش دادن پیران باید از حیث کمى و کیفى به اعتدال انجام گیرد. اندام هاى ناتوان و آبدان را هرگز نباید مالش دهند. اگر مالش دادن هر روز بدفعات صورت مى گیرد هربار باید با پارچه زبر و یا با دست برهنه انجام شود که براى آنها مفید است و از آفت وارد بر اندامها جلوگیرى مى کند. شست وشوى همراه مالش دادن براى آنان سودمند است.
ورزش پیران
در ورزش پیران باید اختلاف حالات جسمى و بیماری هائى را که عادتا بسراغ آنها مى آیند و عادت آنها را در ورزش کردن در نظر گرفت. اگر جسمشان در منتهاى اعتدال باشد
تمطى و خمیازه
تمطى (کش دادن- کشیدگى) اندامها موقعى روى مى دهد که مواد زائد در ماهیچه ها جمع شوند. باین جهت این حالت بعد از بیدار شدن از خواب روى مى دهد. اگر اخلاط جمع شده بیشتر باشند چندش و لرزش همراه دارد و اگر بازهم بیشتر باشند موجب تب مى گردد. خمیازه بخشى از تمطى است.
عارضه تمطى در ماهیچه هاى آرواره و استخوان سینه پیدا مى شود و خمیازه را بوجود مى آورد. روى آوردهاى خمیازه در اولین وهله براى تندرستان هیچ انگیزهاى ندارد. اگر خمیازه بى موقع و زیاد آید نامطلوب است و اگر در موقع هضم غذا آید مطلوب مى باشد زیرا براى راندن مواد زائد مددکار است.
گاهى سرما و غلظت و کمى تحلیل موجب خمیازه و تمطى مى گردند[1] و گاهى تمطى در بیدار شدن قبل از خواب کافى روى مى دهد، در این صورت عامل فشارندهاى براى عمل دفع است.
[1] ( 201)- نسخه انگلیسى:« گاهى اوقات خمیازه کشیدن و کشیدگى اندامها نتیجه ستبر شدن پوست و عدم تفرق ناشى از آن است».
عسل
عسل بخاری است که از زمین بالا رود و در فضا پخته گردد و شبنم مانند پرمایه است و فرود آید و بر برگ گل و غیره نشیند و انگبین بوجود آورد . گاهی انگبینی شود که ما آنرا عسل گوییم چنانکه در کوهساران قصران بدست می آید . و گاهی که شبنم بردرخت و سنگ نشیند گزانگبین پیدا است . گزانگبین آن قسمت از این شبنم بندآمده است که مردم می بینند و می چینند . اما آن قسمتی که بسیار لطیف و نادیدنی است قسمت و نصیب زنبور است که از عسل می سازد .به عقیده ام هر چند زنبور این شیره را برای خوراک خود برچیند و انبار می کند اما در ساختن عسل تاثیرات ویژه ای دارد . نوعی از عسل هست که تند مزه و سمی است .
بیماریهای اطفال
در بیماریهای کودک ابتدا باید به حال شیر و دایه نگریست تا اگر اشکال در آن است ابتدا دایه و شیر وی را اصلاح کرد و در درجۀ بعد به بچه توجه کرد.
1- صرع اطفال
اگر متواتر و پیدرپی واقع شود امالصبیان والاّ ریحالصبیان گویند.
علائم: بصورت ناگهانی بروز میکند، طفل بیهوش میشود و دستها و پاها منقبض میشود، چشمها از حالت طبیعی خارج شده، از دهان کف میآید. اگر حمله شدید باشد پس از به هوش آمدن، ناآرام است، گریه میکند و شیر نمیخورد. اما اگر حمله خفیف باشد، سریعاً به حالت اولیه باز میگردد.
علت آن: این بیماری در بچهها از بدو تولد تا سه سالگی و نهایتاً تا 5 سالگی بیشتر عارض میشود و اکثراً با رسیدن به سن بلوغ بهبود مییابد.
"سلام"
یکی از مشکلاتی که در دوره بارداری مطرح هست، دردهای زیر شکم مادر هستش.
عمدتا این دردها همراه با گرمی بدن، ترشح واژن، ریزش مو، خارش سر، جوشهای پشت کتف، حرارت بین پا و علایم غلبه ی گرمی می باشد.
اگر مادر در دوره بارداری دارای درد شکم با احساس گرما و همراه یک یا دوتا از علامت های بالا بود استفاده از نسخه زیر ان شاءالله مفید هستش.
ابتدا باید مادر از خوردن غذاهای دارای حرارت بالا و رطوبت بالا احتراز کنه.
همانطور که اشاره شد طب ایرانى را مى توان ادامه و آمیزه اى از طب سه مرکز مهم طب پیش از اسلام یعنى حوزه ى ایرانى (جندى شاپور)، حوزه هندى و حوزه ى یونانى دانست که در این میان بیشترین تأثیر مستقیم بر طب اسلامى را حوزه طبى جندى شاپور بر جاى گذاشته است.
با حمله اعراب به ایران و سقوط سلسله ى ساسانیان، ایران هم به قلمرو بزرگ کشورهاى اسلامى افزوده شد. در سراسر این قلمرو، ایرانیان حرف اوّل را در زمینه ى بسیارى از علوم از جمله طب مى زدند. لذا مطالعه ى تاریخ طب ایران در این مقطع زمانى مى تواند ما را قدم به قدم با تاریخ تحوّل طب اسلامى همراه کند و در واقع مطالعه ى هریک از این دو، بدون دیگرى امکان پذیر نخواهد بود.
با ظهور اسلام و با توجه به تأکیدات فراوان پیشوایان دینى در
