سردى‏ بخش ‏ها

سردى بخشندگان تن عبارتند از:

1- هرگونه جنبش مفرط، زیرا بر اثر افراط در جنبش حرارت غریزى تحلیل مى ‏رود.

2- آرامش در حد افراط،. زیرا حرارت غریزى بر اثر افراط در آرامش خفه مى‏ شود.

3- خوردن و نوشیدن بسیار بیشتر از حد لازم.

4- امساک در خوردن و نوشیدن.

5- غذاى سرد.

6- دواى سرد.

7- زیاده ‏روى در برخورد با گرمى ‏دهنده ‏ها مانند هواى گرم، ضمادهاى گرم و آب گرم حمام.

8- تخلخل(گشادگی مسامات و منافذ بدن) زیاد در بدن که در حرارت غریزى ایجاد پریشانى مى ‏کند.

9- برخورد طولانى و درازمدت با چیزهائى که بحد اعتدال گرمى مى ‏بخشند، مانند اقامت زیاد در حمام.

گرمى‏ بخش‏ها

گرمى‏ بخش‏ هاى تن آدمى ازاین ‏قرارند:

1- غذاهائى که از لحاظ مقدار در حد اعتدال هستند.

2- حرکات معتدل. وزش معتدل نیز در رده حرکات معتدل قرار دارد.

3- ماساژ (دلک) در حد اعتدال و دور از افراط.

4- مالش دادن بوسیله دست (غمز) در حد اعتدال.

5- حجامت گرفتن بدون نیشتر زدن و شکاف دادن پوست. حجامتى که با نیشتر همراه است به بدن سردى مى ‏دهد، زیرا بدن به تخلیه خون گرفتار مى‏ شود.

بیماری های کودکان ومداوای آنها (2)

16- اگر کودک تب‏ دار شد، باید دایه او را بپوشاند و شربت‏ هائى مانند آب انار با اسکنجبین و انگبین، افشره خیار با کمى کافور و شکر باو بنوشاند. بچه باید عرق کند و اگر نیشکر تر را بفشریم و افشره آن را بر سر و پاى طفل بنهیم و او را بخوبى بپوشانیم عرق مى‏ کند.

17- اگر کودک به درد پیچ روده ‏اى گرفتار شد و بر خود پیچید و گریه کرد باید شکم او را در آب گرم و روغن زیاد و شمع اندک پیچید.

18- اگر کودک بطور پیاپى عطسه کرد نشانه ورم اطراف مغز است و علاج آن سرد گردانیدن و اندودن به سردکننده ‏هائى چون افشره ‏ها و روغن‏ هاى سردکننده است و اگر سبب آن ورم نباشد باید ریحان کوهى را کوبید و در سوراخ بینى بچه وارد کرد.

19- اگر در بدن کودک جوش پیدا شد، ابتدا باید دانست که جوش سیاه و سر گشوده (زخم شده) کشنده، جوش سفید سالم‏تر و جوش سرخ بدون خطر است. همان طور که گفتیم اگر ماده باز آمده سیاه باشد کشنده است تا چه رسد باینکه به صورت جوش درآید. ممکن است‏ در بیرون آمدن جوش نفعى براى تن بچه باشد.

بیمارى‏ هاى کودکان و مداواى آن‏ها

در معالجه بیمارى کودک قبل از هر چیز باید از تندرستى زن شیرده اطمینان حاصل کرد، مثلا اگر دایه به امتلاء خون گرفتار باشد، چاره آن فصد (رگ‏زنى) و حجامت است، اگر فشار بلغم داشته باشد باید بلغم وى را بیرون داد. اگر نیاز بدان باشد که طبیعت را در وى حبس و یا آزاد کرد، یا بخار را از سرش دور ساخت و یا اندام تنفسى وى به مداوا احتیاج داشت و یا سرانجام مزاج شیردهنده بد شده باشد، باید با داروها و معالجات مناسب آنها را برطرف کرد. اگر معالجه وى در جهت رفع بیمارى و کسالت از راه ایجاد اسهال باشد یا واقعا شیردهنده اسهال شدید داشته باشد و یا معالجه ‏اش بوسیله استفراغ از طریق دهان انجام مى‏ گیرد و یا خودش به استفراغ دچار شده باشد، بهتر است در این روزهاى بیمارى کار شیر دادن را کنار بگذارد و کس دیگرى بجاى وى این کار را به عهده گیرد.

بگذار اکنون بیمارى‏ هاى جزئى اطفال را بیان کنیم:

فوائد جنبش و لالائى

جهت اعتدال مزاج و پرورش صحیح و سالم نوزاد، علاوه بر شیر- که قبلا درباره آن بحث شد- مراعات دو نکته بسیار مهم دیگر نیز ضرورى است:

یکى از آن دو نکته جنبانیدن نوزاد به آهستگى و ملایمت و دیگرى موسیقى و آوازى است که عادتا براى خوابانیدن نوزاد مى‏ خوانند. نوزاد بهر نسبتى که براى جنبانیدن و گوش دادن به موسیقى آمادگى بیشترى پیدا کند، تن و روانش براى ورزش‏ هاى بدنى و روانى آمادگى بیشترى مى‏یابد.

غذاها و گوارش آنها

غذاى چسبنده دیرتر از خوراک ناچسبنده فرومى‏ رود (عبور مى‏ کند). خیار پوست نکنده زودتر از خیار پوست‏ کنده سرازیر مى‏ گردد. نان سپوس‏دار از نان بى‏ سپوس زود گذرتر است. کسى که از کار خسته شده است و عادت به خوراک لطیف دارد، چنانچه بعد ازگرسنگى غذاى غلیظى نظیر شیربرنج بخورد، خونش بجوش مى ‏آید و مى‏ شورد و نیاز به رگ زدن دارد، هرچند که از فصد قبلى وى مدت زیادى نگذشته باشد. همچنین اگر شخص خشمگینى این کار را بکند به همین درد گرفتار مى‏ گردد.

وعده های غذایی (5)

اگر در تابستان، قبل از غذا میوه‏ هاى تر از قبیل زردآلو، توت، خربزه، هلو و آلو بخورند براى مزاج نامناسب نیست و اگر بجاى آنها میوه‏ هاى بهتر باشد چه بهتر. چون بخشى از این میوه‏ ها آب خون را مى‏ افزاید و این افشره و گوهر میوه، همانطور که در خارج بجوش مى ‏آید در خون نیز همان حالت را دارد. در این صورت گرچه شاید مفید باشد لیکن درعین حال خون را براى تعفن آماده مى‏ نمایند.

وعده های غذا (4)

اکنون معالجه امتلاء معده از خوراک را بیان مى‏ کنیم:

روى چنین غذائى که معده با آن انباشته شده است بهتر است که باندازه سه دانه نخود الوا (صبر زرد) تناول شود. یا نیم درهم الوا، نیم درهم سقز خانگى، یک دانگ بورک و بسیار بجاست که کمى افثیمون (افسنطین)  استعمال گردد و چنانچه فایده‏اى نبخشید، بخواب دراز پناه برد و یک روز تمام غذا نخورد.

وعده های غذا (3)

کسانى که درون گرم و نیرومند دارند، اکثر بعد از خوردن غذاى غلیظ، غذا به بادهائى تبدیل مى‏ شود که معده و اطراف آن را کشیدگى مى‏ دهد و بیمارهائى که از کشیدگى معده و اطراف آن انتظار مى‏ رود روى مى‏ آورند.

کسى که معده ‏اش تهى است چنانچه غذاى لطیف بخورد معده را سلامت نگهداشته است و اگر بلافاصله بعد از غذاى لطیف غذاى غلیظ فرودهد معده از آن متنفر است و آن را هضم نمى‏ کند و تباه مى‏ گردد، مگر اینکه در بین این دو غذا فاصله ‏اى داده شود. اگر شخص بخواهد این فاصله را مراعات کند باید طعام غلیظ را اندک‏ اندک وارد معده نماید و در این صورت معده بوسیله غذاى لطیف بند نمى ‏آید. اگر مقدار غذا خیلى بیشتر از اندازه بود و معده را مالامال و سرشار کرد و یا بر اثر حرکت آنچه در معده است بهم زده شد و یا یک نوشیدنى معده را پریشان‏ حال و مشوش گردانید باید هرچه زودتر قى کنند.

وعده های غذا (2)

کسى که مى‏ خواهد قبل از شروع به ورزش چیزى بخورد بهتر است نان خالى تناول کند، آن‏قدر که پیش از آغاز ورزش شروع به هضم کند. حرکت قبل از غذا خوردن باید تند و قوى و حرکت بعد از غذا نرم و آهسته صورت گیرد. حرکت نباید آن‏چنان باشد که اشتهاى تباه برانگیزد. براى اصلاح اشتهاى تباه که میل به تندمزگى و نفرت از شیرینى و چربى دارد، بهترین راه، قى کردن بوسیله موادى مانند سکنجبین و ترب پس از خوردن ماهى است.