احادیث پزشکی(6)

بیمارى
در آمد
در روایات اسلامى ، بیمارى به عنوان زندان بدن و یکى از سخت ترین بلاها تعریف شده است . از دیگر سو، همه مردم در طول زندگى خویش ، کم و بیش گرفتار این زندان مى شوند و طعم بلاى بیمارى را مى چشند. از همین جاست که پژوهشگر با پرسش هایى از این دست ، رویارو مى شود:
- حکمت موجود در قرار دادن زندانى به نام ((بیمارى )) در نظام هستى چیست ؟
-آیا بهتر نیست که خداوند، انسان را به گونه اى بیافریند که در طول زندگى به بلاى بیمارى گرفتار نشود؟
- اصولا چرا انسان ، بیمار مى شود؟ آیا مى توان کارى کرد که انسان ، هیچ گاه به زندان بیمارى گرفتار نیاید؟
پاسخ این پرسش ها را با نگاهى به علت بیمارى انسان ، آغاز مى کنیم : چرا انسان بیمار مى شود؟
پاسخ دانش پزشکى به این پرسش ، بیان عوامل مادى انواع بیمارى هاست ، بدین معنا که علت یک بیمارى ممکن است وراثت ، یا انتقال میکروب ، یا تغذیه بد، یا عوامل دیگر از این دست باشد. اما مسئله اصلى این است : آیا آنچه در جهان طب ، عوامل بیمارى شناخته مى شوند، علل تامه اند یا آن که ممکن است عوامل ناشناخته دیگرى نیز در کنار این عوامل وجود داشته باشند؟
بى گمان ، عقل انسان نمى تواند احتمال وجود عوامل ناشناخته بیمارى را انکار کند، هر چند اثبات این عوامل هم نیازمند دلیل است .
روایات اسلامى ، ضمن تاءیید علل مادى بیمارى ها و تاءکید بر این که برخى از بیمارى ها را مى توان از طریق مبارزه با علل آنها، پیشگیرى کرد، در کنار علل مادى ، علل ناشناخته اى را براى بیمارى ها اثبات مى کنند. این علل ، در واقع ، حکمت بیمارى ها در نظام آفرینش است .⁽²²⁵⁾
حکمت بیمارى
تردیدى وجود ندارد که در نظام هستى ، هیچ پدیده اى بى حکمت نیست ، هر چند این حکمت ، بر ما پوشیده مانده باشد. امام صادق (علیه السلام )، درباره حکمت بیمارى فرموده است :
ان المرض على وجوه شتى : مرض بلوى ، ومرض عقوبة ، ومرض جعل علة للفناء...
بیمارى بر چند گونه است : بیمارى آزمون ، بیمارى کیفر و بیمارى اى که علت مرگ قرار داده شده است .⁽²²⁶⁾