حفظ صحت چشم و گوش!
با سلام: در این مقاله سعی شده ادبیات قدیم متن حفظ شود، تا با ادبیات متون قدیم اندکی آشنایی پیدا کنیم.
اگر ابهام یا سوالی بود در خدمتم.
حفظ صحّت چشم
باید که چشم را از گرد و خاک و دود نگه دارد و بسیار در آفتاب ننگرد، خاصّه وقت برآمدن و فروشدن، و در چیزهاى درخشنده و در چراغ ننگرد و خطّهاى باریک نخواند، به واسطه آنکه در اینها [نگریستن] دیده را ضعیف کند؛ و نگریستن در چیزهاى سیاه و آب روان سود دارد. تابستان غوره پرورده در چشم کشند و در خزان و بهار و در تابستان آب بادیان که با عسل در آب پرورده باشند، مى کشند؛ و اگر حرارتى باشد، در چشم او غوره پرورده کشند و مامیران به گلاب سوده، در چشم کند، آب نریزند و پارهاى کتان به گلاب تر کند و با سفیده خایه مرغ و روغن گل بر چشم نهد و ببندد و چشم بر خرقه بپوشد و در خانه تاریک مقام کند تا درد ساکن گردد و اشک بازایستد.
حفظ صحّت گوش
حسّ سمع عزیزترین حواس است. باید که در نگاه داشتن آن مبالغه نمایند و نگدارند که بادهاى سرد و آوازهاى ناخوش، چون بانگ طبل و بوق از نزدیکى به وى رسد؛ و هر هفته قطرهاى روغن گل نیم گرم در او چکانند و در گرمابه گوش بر تابه گرم نهند تا اگر خلطى سخت شده، بگدازد و نرم شود بیرون آید، و چون از گرمابه بیرون آید، گوش را پاک سازد؛ و اگر دردى در او پیدا آید، بگیرد مرزنگوش و زعفران ناسوده و روغن گل و سرکه بجوشاند و صافى کند و نیم گرم قطرهاى در وى چکانند. اگر درد از حرارت باشد، روغن گل و سرکه و اندک افیون بجوشانند و نیم گرم در او چکانند تا پخته شود و اگر ریم باشد، بیرون آید. پس فتیله به زفت و عسل بیالایند و در وى نهند. بعد از آنکه سرکه نیم گرم به آب عسل نیم گرم بجوشانند و در او چکانند تا بیخته شود و اگر ریم باشد، بیرون آید و ریش را بشوید؛ و قاعده است که هرچه در گوش چکانند، نیم گرم باشد.
