مراقبت نوزاد تا زمانى که پا مى گیرد
بحث درباره زنان باردار، بویژه آنهائى را که به زمان زایمان نزدیک مى شوند به گفتارهاى جزئى (اختصاصى) احاله مى کنیم. اینک به مراقبت کودک معتدل المزاج مى پردازیم:
گروهى از دانشمندان گفته اند: وقتى نوزاد بدنیا آمد، قبل از هر چیز باید ناف او را بفاصله چهار انگشت برید و بخش بریده را با پشمى پاکیزه که به نرمى تاب داده شده است بست تا طفل آزارى نبیند و بعد پارچه اى که به روغن زیتون اندوده است بر آن نهاد. همچنین توصیه شده است که مخلوطى به نسبت برابر از زردچوبه (عروق الصفر)، خون سیاوشان، انزروت، زیره، چوبک اشنان، مر کوبیده بر ناف او پاشیده شود و تن نوزاد با آب نمک رقیق اندوده گردد تا سطح و لایه پوست سخت و نیرومند شود. بهترین نمکها براى این منظور نمکى است که مقدارى شادنه، کوشنه، شنبلیله، مرزه و سماق با آن مخلوط کرده باشند، و نباید آب نمک دار به بینى و دهان برسد.
اینکه توصیه مى شود بدن نوزاد را قبل از هر چیز باید سختى بخشید، از آن روست که نوزاد در آغاز تولد از هر چیز زبر و سردى آزار مى بیند، زیرا پوستش بسیار نازک و گرم مى باشد و هر چیز نسبت به آن سرد و سخت و زبر است. اگر نوزاد رطوبت و کثافت «چرگینى» بسیار داشته باشد با آب نمک دار مجددا اندوده مى کنیم و بعد او را با آب ولرم مى شوئیم. سوراخ بینى نوزاد را همیشه باید با انگشت ناخن گرفته پاک کرد، کمى زیت در چشمانش چکاند، با انگشت خنصر مقعد او را تحریک کرد تا باز شود. نباید گذاشت طفل سرما بخورد و بهتر آن است که بعد از سه یا چهار روز که نافش مى افتد خاکستر صدف و یا خاکستر عصب ضخیم بالاى پاشنه گوسفند، یا سرب سوخته سائیده را در آب کرد و بر آن پاشید.
ماما باید موقع قنداق پیچیدن وى قبل از هر چیز با کمال ملایمت اندام هاى او را با دست مالش دهد و با فشار بسیار خفیف سر انگشتان، هر اندامى را که سزاوار پهن شدن استپهن کند و هرآنچه را که شایان باریکى است باریک کند و هر اندامى را به بهترین شکل درآورد. این کار باید بارها تکرار شود. چشم هاى نوزاد را باید همواره با چیز نرم حریر مانندى مالید، آبدانش را با دست مالش داد تا ادرار از آن جدا شود. بعد از آن بر ماماست که هر دو دست نوزاد را بگستراند و دو ساعد او را بر دو زانویش بچسباند و سرش را پارچ هاى بپیچد و یا کلاهى بگذارد. کلاه باید بر سرش هموار آید.
محل خواب نوزاد باید خانه اى باشد با هواى معتدل، نه گرم و نه سرد و در سایه باشد و نور قوى بر او نتابد.
محل سر نوزاد در بسترش باید بلندتر از سایر قسمت ها باشد و نباید گذاشت گردن و پهلو و پشت نوزاد بسبب ناهموارى بستر کج شود.
نوزاد را در تابستان باید با آب معتدل شستشو داد. در زمستان، آب شستشو باید کمى گرم باشد ولى نه به آن اندازه که آزاردهنده باشد. بهترین موقع شستشوى نوزاد بعد از خواب طولانى است. رواست که نوزاد را روزى دو تا سه بار شست، و زیانى ندارد که در تابستان آب شستشوى نوزاد ولرم و تا اندازه اى خنک باشد ولى در زمستان حتما باید معتدل الحراره باشد. گرمى آب شستشو باید بحدى باشد که تن نوزاد را گرم کند. موقع استحمام نوزاد باید مواظب بود که آب در سوراخ گوشهایش نفوذ نکند. در شستشوى نوزاد باید این دستورها مراعات گردد:
1- با دست راست او را گرفت و سینه اش را بر ساعد چپ گذاشت.
2- شستشودهنده باید سعى کند با لطف و نرمش و آهستگى دو کف دست نوزاد را به پشت و پاهایش را به سرش نزدیک کند.
3- بعد از شستشو باید او را با پارچه نرم خشک کرد و به ملایمت مالش داد. نخست او را بر شکم و بعد به پشت خوابانید و باز او را دستمالى کرد و با فشار خفیف انگشتان باو شکل بخشید. از آن به بعد او را باید در پارچه پیچید و زیت(روغن زیتون) آبکى پاکیزه در بینى هایش چکاند، زیرا زیت هر دو چشم و لایه هاى هر دو چشم را پاک مى کند.
