گرمى‏ بخش‏ها

گرمى‏ بخش‏ هاى تن آدمى ازاین ‏قرارند:

1- غذاهائى که از لحاظ مقدار در حد اعتدال هستند.

2- حرکات معتدل. وزش معتدل نیز در رده حرکات معتدل قرار دارد.

3- ماساژ (دلک) در حد اعتدال و دور از افراط.

4- مالش دادن بوسیله دست (غمز) در حد اعتدال.

5- حجامت گرفتن بدون نیشتر زدن و شکاف دادن پوست. حجامتى که با نیشتر همراه است به بدن سردى مى ‏دهد، زیرا بدن به تخلیه خون گرفتار مى‏ شود.

6- جنبش حتى اگر خارج از اعتدال باشد ولى نه در حد افراط و تفریط، باز گرمى‏ بخش است.

7- غذاى گرم.

8- داروى گرم.

9- استحمام در حد اعتدال. این را قبلا دانستى که هواى حمام گرمادهنده است.

10- حرفه ‏اى که انجام آن با ایجاد حرارت در بدن توام است.

11- تماس بدن با گرم ‏کننده‏ هاى معتدل مانند هوا و ضماد و مرهم که بر بدن گذاشته مى ‏شود.

12- خواب و بیدارى در حد اعتدال و بر طبق شروطى که در مبحث خواب و بیدارى بیان شده است.

13- حالت خشم چه در حد کم و چه زیاد فرقى نمى ‏کند.

14- غم و اندوه که خیلى بیشتر از حد نباشد، زیرا اگر اندوه به حد افراط باشد سردى ببار مى ‏آورد.

15- شادى و نشاط در حد اعتدال.

16- عفونت، از انواعى که گرمى غیر طبیعى پدید مى‏ آورد. کنش این گرمى بیگانه تنها گرمى دادن است و این گرمى احراق یا سوزاندن نیست. در حقیقت گرمائى وجود دارد که با احراق همراه نیست. بسیار اتفاق مى‏ افتد که گرمى ایجاد مى‏ شود، بدون اینکه عفونتى در کار باشد و ممکن است گرمى‏ دهنده قبل از عفونت موجود باشد، زیرا بسیار پیش مى‏ آید که بعد از آنکه عامل گرمى ‏دهنده خارجى رفع مى ‏شود، تعفن موجب مى‏ گردد نوعى گرمى خارجى باقى بماند. این باقیمانده در ماده تر مشتعل مى‏ شود و رطوبت آن را تغییر مى ‏دهد، بگونه ‏اى که آن رطوبت موجود با گوهر مزاج اندام حامل آن رطوبت سازگار نیست، بدون اینکه آن را به مزاجى دیگر از مزاج‏ هاى طبیعى بازگرداند. منظور از گرمى بدون احراق که بر اثر عفونت پیش مى‏ آید حرارتى است که گرماى تر را از مزاجى به مزاج دیگر تغییر مى ‏دهد و آن را نمى‏ توان ایجاد تعفن گفت بلکه در واقع هضم است. لیکن احراق (سوزاندن) آن است که گوهر تر را از گوهر خشک جدا سازد، به‏ طورى‏ که گوهر تر بالا رود و گوهر خشک فرونشیند. لیکن گرم کردن بطور ساده عبارت از آن است که همه رطوبت‏ ها بر مزاج طبیعى نوع خود باقى بمانند ولى گرم ‏تر شوند.

17- تراکم در سطح بدن که موجب تجمع و توقف بخار مى ‏شود.

18- تخلخل در درون بدن که موجب گسترش بخار در بدن مى ‏گردد.

لیکن جالینوس مجموعه عوامل گرمى ‏دهنده را در پنج بخش خلاصه کرده است بقرار زیر:

الف- جنبش، نه در حد افراط ب- تماس با گرمى ‏بخش‏ ها نه در حد افراط ج- تناول مواد گرم د- تراکم (غلظت) ه- عفونت.